Author :
Abstract
Din, esas ve ilkeleri bakımından değişiklikler gösterse de tarih boyunca insanların içinde yaşadıkları mekânı, fizik ötesi alemi, yaşamın anlamını kavramasına yardımcı olarak insanların bireysel yaşamlarını ve toplumsal ilişkilerini şekillendirmiş, toplumsal yaşamın ayrılmaz bir parçası olmuştur. Ancak insanlar üzerinde bu kadar etkili olan bu kavram, zaman zaman kötü niyetli kişiler tarafından saf, inandığı değerler konusunda yeterli bilince sahip olmayan kişilerin sömürülmesinde araç olarak kullanılmıştır. Tarih boyunca farklı bölgelerde farklı topluluklarda din konusundaki samimiyet yanında bilinç eksikliğini siyasi, ekonomik ve kişisel şehevi arzuların tatmin amacı olarak kullanıldığı çok sayıda örneği bulmak mümkündür. Dini değerlere geçmişten beri saygılı olan toplumumuzda da maalesef bu tür örneklerin yaşanmadığını söylemek mümkün değildir. Diğer pek çok toplulukta olduğu gibi bizim toplumuzda da dini değerlere saygılı ancak bu değerler hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan kişi ya da gruplar, bu bilgi eksikliğini kullanarak yararlanmaya çalışan din istismarcılarının hedefi olmuş, maalesef günümüzde de olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada Osmanlı döneminde olduğu gibi günümüzde de dini olduğu kadar toplumsal ve ahlaki bir sorun olan, din konusunda samimi ancak yeterli bilince sahip olmayan insanları büyücülük ve cincilik adı altında mağdur eden din istismarcılığının gelişimi, toplumuzdaki yansımaları, tekrar yaşanmaması için alınması gereken önlemler ele alınmıştır. Çalışma ile toplumumuzda hala çok önemli bir sorun olarak varlığını devam ettiren büyücülük ve üfürükçülük bağlamında din sömürüsüne dikkate çekmek, farkındalık oluşturmak amaçlanmıştır. Çalışmada Osmanlı Devleti ve Cumhuriyet döneminde görülen büyücülük ve üfürükçülük olayları arşiv belgeleri ve telif eserlerden yararlanılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Although religion varies in terms of its principles and principles, it has helped people throughout history to comprehend the place they live in, the metaphysical realm, and the meaning of life. Religion has shaped people's individual lives and social relations and has become an inseperable part of social life. However, this concept, which is so effective on people, has been used by malicious people from time to time as a tool to exploit naive people who do not have sufficient awareness of the values they believe in. Throughout history, it is possible to find many examples in which the lack of awareness about religion, as well as intimacy about religion, was used as the aim of satisfying political, economic and personal lustful desires in different regions and different communities. Unfortunately, it is not possible to say that such examples have not been experienced in our society, which has always respected religious values. As in many other communities, people or groups who respect religious values in our society but do not have enough information about these values have been the target of religious abusers who try to take advantage of this lack of knowledge. In this study, the development of religious abuse, which is a social and moral problem as much as it was in the Ottoman period, and which victimizes people who are sincere about religion but do not have sufficient consciousness under the name of sorcery and incantation(contacting with jinns in Islam belief), its reflections in our society, and measures to be taken to prevent it from happening again are discussed. With this study, it is aimed to draw attention to the exploitation of religion in the context of witchcraft and healing, which is still a very important problem in our society, and to raise awareness. In the study, witchcraft and healing events seen in the Ottoman Empire and the Republic period were tried to be revealed by using archive documents and copyrighted works.
Keywords
- Ahmet Bican (1973). Envarü'l Aşıkın, C.I, İstanbul, Tercüman 1001 Temel Eser Serisi, Kervan Kitapçılık, İstanbul.Arpaguş, H. K. (2000). ″İmad’ül-İslam″. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. XXII: 172-173, Ankara. Ateş, S. (1975). Kuran-ı Kerim ve Yüce Meali, Kılıç Kitabevi, Ankara.
- Atmaca, V. (2010). ″Hadisler Çerçevesinde Cahiliyyede Majik Tedavi Geleneği’nin Kavramsal Boyutu″, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(1): 1-39.
- 49 https://www.cingenen.com/kahve-fali.php 26/12/2020 Tarihinde 14: 26’da ulaşıldı).
- Bali, Vahid Abdusselam (1995). Cin, Şeytan ve Büyüden Korunma (Çev: Taceddin Uzun), Uysal Kitabevi, Konya. Cevizoğlu, H. (2019). Şeyhler Müritler ve Yalancı Peygamberler, Doğu Kitabevi, İstanbul
- Çelebi, İ. (2008). ″Rükye″, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XXXV: 219-222, Ankara.Çelebi, İ. (2012). ″Vefk″, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XXXXII: 605-607, Ankara.Davud, M. İ. (2005). Bir Cinin İtirafları Kendi Dillerinden Cinlerin Dünyası. Sır Yayınları, İstanbul. Davudoğlu, A. (1983). Sahih-i Müslim ve Tercümesi. C. XIX, Sönmez Neşriyat, İstanbul.
- Ebi Davud Süleyman bin el Eşas es Sicistani (1985). Sünen-i Ebu Davud ve Tercümesi. C.I, (Çev: İbrahim Koçaşlı), Milli Gazete Yayınları, İstanbul.
- Eyüboğlu, İ. Z. (2001). Cinci Büyüleri Yıldızname. Derin Yayınları, İstanbul.Evliya Çelebi (1986). Seyahatname I ve II. Cilt. Üçdal Neşriyat, İstanbul.
- Fehd, T. (2000). İlm-i Ahkâm-ı Nücum, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XXII: 124-126, Ankara.
- Fidan, A.- Kardaş, N.- Önen, S.- Gökdemir, S.- Erkıran, H.- Koç, H. ve Başbuğ, N. (1996). M.E.B. Örnekleriyle Türkçe Sözlük, I,II,III ve IV. Cilt. Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
- Güngör, H. (2002). Eski Türklerde Düşünce, Din ve Bilim, Türkler Ansiklopedisi, C.III: 462-503, Ankara.
- Gür, N. (2012). ‘’Osmanlı Fal Geleneği Bağlamında Yıldızname, Falname ve Taliname Metinleri’’, Milli Folklor Dergisi, (96): 202-215.
- Hulusi, A. (2014). Ruh İnsan Cin. Kitsan Yayın Dağıtım, İstanbul.
- Işın, E. (2006). Elemterefiş: Anadolu’da Büyü ve İnanışlar. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul:
- İbni Hac Tilmisani Mağribi (2017). Şumusul Envar ve Kunuzul Esrar (Çev: H. Mustafa Varlı). Esma Yayınları, İstanbul.
- İmam Ahmed Bin El-Buni (1979a). Şems’ül Maarif (Çev: Selahaddin Alpay). C.I, Sedef Yayınevi, İstanbul. Sedef Yayınevi, İstanbul.
- İmam Ahmed Bin El-Buni (1979b). Şems’ül Maarif (Çev: Selahaddin Alpay). C.II, Sedef Yayınevi, İstanbul.İmam Ahmed Bin El-Buni (1979c). Şems’ül Maarif (Çev: Selahaddin Alpay). C.III, Sedef Yayınevi, İstanbul.İmam Ahmed Bin El-Buni (1979d). Şems’ül Maarif (Çev: Selahaddin Alpay). C.IV, İstanbul. Sedef Yayınevi.
- İmam Suyuti (2016). Ed-Dürrü'l-Mensur (Hadislerle Kur'an-ı Kerim Tefsiri), C.VIII, Ocak Yayıncılık, İstanbul.
- İnan, A. (1986). Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar. Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara. İrtem, S. K. (2003). Bilinmeyen Abdülhamid, Hususi ve Siyasi Hayatı, Temel Yayınları. İstanbul.
- Karal, E. Z. (1988). Osmanlı Tarihi, C. V, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
- Karal, E. Z. (1988). Osmanlı Tarihi, C. VIII, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
- Katgı, İ. (2012). ″Osmanlı Devleti’nde Ulema Yozlaşmasının Tipik Bir Temsilcisi Olarak Safranbolu’lu Hüseyin Efendi: Nam-ı Diğer Cinci Hoca″, Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10): 197-235.
- Kitab-ı Mukaddes Şirketi (2012). İncil. Yeni Yaşam Yayınları, İstanbul,
- Koçu, R. E. (1960). İstanbul Ansiklopedisi, C.IV, Nurgök ve Hüsnütabiat Matbaaları, İstanbul
- Naima Mustafa Efendi (1968). Naima Tarihi. C. IV, (Çev: Zuhuri Danışman), Bahar Matbaası, İstanbul,
- Özbek, Y. ve Manfred U. (1994). İslam Açısından Sihir & İslâm Kültür Tarihinde Maji. İz Yayınları, İstanbul.
- Özcan, A. (1998). ″Hüseyin Efendi -Cinci-″, Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, C. XVIII: 541-543, Ankara. Özuğurlu, S. T. (2011). Abdülhamid’in Cinci Hocası Ebul Hüda. Yeditepe Yayınları, İstanbul.
- Parlıyan, A. (2011). Sünen-i Darimi Tercümesi, Konya Kitapçılık, İstanbul.
- Perrot, G. (1864). Souveners D’un Voyage Ex Asia Mineure. Paris: Michel Levy Freres, Librairies Editeurs Saymaz, İ. (2019). Şehvetiye Tarikatı, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Seyyid Süleyman El Huseyni (1332). Kenzü'l-Havas Keyfiyet-i Celb-ü Teshir. C.I, Tevsi-i Tıbaat Matbaası, İstanbul, Soyak T. (2019). Badeci Şeyhin Sır Odası. Kırmızı Kedi Yayınları, İstanbul.
- Şemseddin Sami (1987). Kamus-ı Türki, Çağrı Yayınları, İstanbul.
- Şirin, T. (2006). Metafizik Varlıklardan Cinlere İnancın Psiko-Sosyal Boyutları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Tanyü, H. (1992). ″Büyü″, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.VI: 501-506, Ankara.
- Tezcan, H. (2011). Topkapı Sarayı Müzesi Koleksiyonlarından: Tılsımlı Gömlekler. Timaş Yayınları, İstanbul.Topaloğlu, B. (2003). ″Marifetname″, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XXVIII: 57-59, Ankara.
- Uluğ, N. E. (2013). Elemterefiş: Superstıtıous Beliefs And Occult İn The Ottoman Empire (1839-1923, Boğaziçi University İnstutie Of Social Sciences, Unpublıshed Doctorate Thesis. İstanbul.
- Uzun, M. İ. (1994). ″Ebced″, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.X: 68-70, Ankara.
- Uzun, M. İ. (1998). ″Hilye″, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XVIII: 47-51, Ankara.
- Uzun, M. İ. (2005). ″Muhammediyye″ Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XXX: 586-587, Ankara. Uzunçarşılı, İ. H. (1988a). Osmanlı Tarihi, III. Cilt. I. Bölüm, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- Uzunçarşılı, İ. H. (1988b). Osmanlı Tarihi, IV. Cilt. I. Bölüm, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. Kanunlar
- https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/oklavayla-cinleri-kovan-muskaci-cinci-hocaya-hapis-istemi-5379806/ https://tr.wikipedia.org/wiki/II.Friedrich_Wilhelm
