Sigara Bırakma Polikliniğine Başvuran Hastaların Sigara Fiyatları Hakkındaki Görüşlerinin Davranışsal Ekonomi Perspektifinden Değerlendirilmesi
Author :
Abstract
Bu araştırma sigara bırakma polikliniğine başvuran hastaların sigara fiyatları hakkındaki görüşlerinin davranışsal ekonomi bakış açısıyla incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada “fenomenolojik araştırma” yöntemi kullanılarak hastaların sigara fiyatları hakkındaki görüşlerini ve tüketimlerini etkileyen fiyatın etkisi, nakitin etkisi, ödeme istekliliği ve bedava etkisi fenomenlerine değinilmiştir. Görüşmelerde bu fenomenleri temel alan soruları içeren yarı yapılandırılmış görüşme kılavuzu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sigaraya zam gelmesinin sigara tüketimlerini her zaman azaltmayacağı, sigaranın kredi kartı ile daha kolay alındığı ve daha fazla stoklandığı, sigara alırken nakit ödemeyi tercih edenlerin genelde kredi kartını hiç kullanmadığı, sigara bırakma ilaçlarının ücretsiz olmasının tedaviye başvuruyu olumlu etkilediği, sigara bırakma ilaçlarının ücretli olması durumunda hastaların yine de tedaviye başvuracağı tespit edilmiştir. Hastaların sigara bırakma ilaçlarına en fazla ödemeye istekli olacakları ücretler sorgulandığında hastaların bir defaya mahsus ücret ödemeye istekli olanlar, sadece belli bir süreliğine ücret ödemeye istekli olanlar, aylık sigara masrafı kadar ücreti bırakana kadar her ay ödemeye istekli olanlar, bıraktırma oranına göre ücret ödemeye istekli olanlar, fark etmez diyenler ve ücret ödemeye istekli olmayanlar şeklinde farklılaştığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
This study was carried out to examine the opinions of patients who applied to the smoking cessation outpatient clinic about cigarette prices from a behavioral economic perspective.In the study, using the “phenomenological research” method, the phenomena of price effect, the cashless effect, willingness to pay and zero price effect, which affect the opinions of patients about cigarette prices and their consumption, were mentioned.A semi-structured interview guide including questions based on these phenomena was used in the interviews.As a result of the research, it has been determined that the increase in cigarette prices will not always reduce cigarette consumption, cigarettes are bought more easily with a credit card and stored more, and those who prefer to pay in cash when buying cigarettes generally do not use their credit card at all. It has also been determined that the free smoking cessation drugs have a positive effect on the application for treatment however patients will still apply for treatment if smoking cessation drugs are paid. When the fees that patients will be willing to pay the most for smoking cessation drugs are questioned, it was determined they differed in the form of those who are willing to pay a one-time fee, those who are willing to pay only for a certain period of time, those who are willing to pay as much as the monthly cost of cigarettes every month until they quit, those who are willing to pay according to the quit rate, those who say it doesn't matter, and those who are not willing to pay.
Keywords
- Akkuş Ç. (2018). “Turistik Satın Alma Karar Sürecinde Bedava Etkisi: Otel İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma”,
- Akkuş Ç. (2018). “Turistik Satın Alma Karar Sürecinde Bedava Etkisi: Otel İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 15 (2):386-403.
- Aktan, C. C. & Yavuzaslan, K. (2020). “Davranışsal İktisat: Bireylerin İktisadi Karar ve Tercihlerinde Zihinsel, Duygusal ve Psikolojik Faktörlerin Analizi”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 12 (2): 100-120.
- Ariely, D. (2017). Akıldışı Ama Öngörülebilir, (Çev.Asiye Hekimoğlu Gül, Filiz Şar). Optimist Yayın Dağıtım, İstanbul.
- Atılgan K. Ö. (2013). “Tüketicilerin Karar Sürecinde Fiyatın Rolü: Davranışsal Fiyatlandırma Üzerine Kavramsal Bir Çalışma”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2).
- Aytimur G.; Buran İ.; Dinçer Ö. & Savaşkan E. (2020). “Davranışsal Ekonomi Perspektifinden İşletme Yönetimi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1):66-83.
- Dağlı, E. (2020). “Tütün, Nikotin ve Sağlık” (Ed. Orhan Arseven), Temel Akcı̇ğer Sağlığı ve Hastalıkları Ders Kı̇tabı, ss. 410-422, 3. Baskı, Toraks Kı̇tapları, Sayı 13, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
- Demarrais K. (2004). Qualitative interview studies: Learning through experience. Foundations for Research Methods of Inquiry in Education and the Social Sciences, 51-68.
- Demir, A. U. (1997). “Sigara ve Bağımlılık”, (Ed. Y. İzzettin Barış), Sigara ve Gençlik, ss.31-35, T.C. KültürBakanlığı Yayınları /1972, Yayımlar Dairesi Başkanlığı Başvuru Kitapları Dizisi/43, ISBN 975-17-1805-8, Ankara.Durmuş A.; Teber M.; Akyılmaz D.; Yardım F. K. & Işılak Durmuş H. (Ed.). (2016). Sigara Vücudun Düşmanı, TBM Alan Kitaplığı Dizisi: 8, Kültür Sanat Basımevi, 6. Baskı, İstanbul, ISBN: 978-605-64985-9-6.
- Gal, M. S & Rubinfeld, D. L. (2016). “The Hidden Costs of Free Goods: Implications for Antitrust Enforcement”, Antitrust Law Journal; Chicago, 80 (3):521-562.
- Gediz Aydoğdu, D. (2019). “Bireylerin Tasarruf Kararlarını Etkileyen Faktörlere Davranışsal Bir Yaklaşım”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Gigerenzer, G. & Selten, R. (2001). “Bounded Rationality: The Adaptive Toolbox, Rethinking Rationality”, Editedby Gigerenzer G&Selten R., Massachusetts Institute of Technology, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, London, England.
- Güçlü, İ. (2019). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Teknik-Yaklaşım-Uygulama. 1. Basım, Haziran, Nobel Akademik Yayıncılık.
- Hammond, J. S.; Keeney, R. L. & Raiffa, H. (1999). Smart Choices (A Practical Guide to Making Better Life Decisions), Harvard Business School Press. Boston, Massachusetts. ss.6-9.
- Hardie, B. G. S.; Johnson, E. J. & Fader, P. S. (1993). “Modeling Loss Aversion and Reference Dependence Effects on Brand Choice”, Marketing Science, 12 (4):378-394.
- Huang, J. H.; Chang C.T. & Chen C. Y. H. (2005). Journal of Economic Psychology 26:343–361.Hycner, R. H. (1985). Some Guidelines for the Phenomenological Analysis of Interview Data. Human Studies, 8:279- 303. http://dx.doi.org/10.1007/BF00142995.
- Kahneman, D. (2019). Hızlı ve Yavaş Düşünme, Varlık Yayınları, Sayı: 1527, 10. Basım, Şubat, İstanbul.
- Kahneman, D. & Tversky, A. (1979). “Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk”, Econometrica, 47 (2): 263-291.
- Kalyanaram, G. ve Winer, R.S. (1995). Empirical Generalizations From Reference Price Research, Marketing Science, 14(3):161-169.
- Lincoln, Y.S. &Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. Thousand Oaks, CA: Sage.
- Mazar, N.; Plassmann, H.; Robitaille, N. & Lindner, A. (2016). “Pain of Paying? — A Metaphor Gone Literal:Evidence from Neural and Behavioral Science”, Rotman School of Management Working Paper No. 2901808, INSEAD Working Paper No. 2017/06/MKT, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2901808.
- Merriam, S.B. (2018). Nitel Araştırma, Desen ve Uygulama için Bir Rehber, (Çev. Selahattin Turan), Nobel Akademik Yayıncılık, İstanbul.
- Mongin, P. (1997). Expected Utility Theory. Prepared for the Handbook of Economic Methodology (J.Davis,W.Hands, a n d U.Maki, eds. London, Edward Elgar, ss. 342-350). Slightly longer version than the published one.
- Özdilek, E. & Akal, M. (2020). “Davranışsal Eknomi Çerçevesinde Richard Thaler’in Görüşleri”, Journal of Economics Business and Political Researches, 5(13):240-250.
- Özen Tacer, A. (2007). Son Kararınız Mı? Kararın Kör Noktaları, Alfa Yayınları, 1. Basım, Ekim, İstanbul. ISBN: 978-975-297-935-2.
- Pietkiewicz, I. & Smith, J.A. (2014). “A Practical Guide to Using Interpretative Phenomenological Analysis in Qualitative Research Psychology”, Psychological Journal, 20, (1):7-14.
- Prelec, D. & Simester, D. (2001). “Always Leave Home Without It: A Further Investigation of the Credit-Card Effect on Willingness to Pay”, Marketing Letters, 12 (1): 5-12.
- Samson A. (2017). “Chapter 3/ Selected Behavioral Science Concepts”. In A. Samson (Ed.), The BehavioralEconomics Guide 2017 (with an introduction by Cass Sunstein). p. 82-114. Retrieved from http://www.behavioraleconomics.com.
- Shah A. M.; Eisenkraft N.; Bettman J. R. & Chartrand T. L. (2016). “Paper or Plastic?”: How We Pay InfluencesPost-Transaction Connection, Journal of Consumer Research, 42(5):688–708, https://doi.org/10.1093/jcr/ucv056.
- Shampanier, K.; Mazar, N. & Ariely D. (2007). “Zero as a Special Price: The True Value of Free Products”. Marketing Science 26(6):742–757.
- Solak, T. (2019). “Davranışsal İktisat ve Bireylerin Karar Verme Sürecinde Ortaya Çıkan Gizli Tuzaklar Üzerine Bir İnceleme”, Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Şahin, A. (1997). “Sigaraya Neden Başlarlar?”, (Ed. Y. İzzettin Barış), Sigara ve Gençlik, ss.12-16, T.C. Kültür Thaler, R. H. (1985). Mental accounting and consumer choice. Marketing Science, 4(3):199-214.
- Wilson, R. (1979). “Analyzing the Daily Risks of Life”. Technology Review, 81:41-46.
- Yiğit, A. G. (2018). “Davranışsal İktisadın Anlaşılmasına Yönelik Bir Literatür Taraması”, MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2):161-190.
- https://thedecisionlab.com/insights/consumer-insights/this-is-your-brain-on-money. Erişim Tarihi: 01.02.2022.
- https://www.raconteur.net/finance/financial-services/behavioural-economics-abstract/. Erişim Tarihi: 09.02.2022.
